Trà là thức uống phổ biến và có vị trí đặc biệt trong văn hóa người Việt. Xét từ nguồn gốc xa xưa, trà thậm chí được coi như 1 vị thuốc và chỉ có bậc quan lại vua chúa mới được "thẩm trà". Theo dòng thời gian và bởi những lợi ích như vậy, hiện nay trà xanh và các sản phẩm làm từ trà ngày càng phổ biến. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, có không ít người thắc mắc rằng vì sao trà sau khi pha để lâu màu nước lại chuyển đỏ dần? Và điều đó có nguy hiểm hay không? Hãy cùng thuantratancuong đi tìm câu trả lời qua bài viết này nhé
1. Vì sao nước trà chuyển sang màu đỏ khi để lâu?
1.1 Bị Oxi hóa:
Như chúng ta đã biết, trong trà có nhiều thành phần có lợi cho sức khỏe. Một trong số đó là các chất từ họ Catechin, vốn được gọi là ECG và EGCG, chúng có khả năng cực tốt chống Stress Oxi hóa - 1 quá trình gây hại các tế bào bởi gốc tự do. Bởi vậy mà trà xanh còn được coi như 1 vị thuốc giúp giảm 1 số bệnh tật, tăng tuổi thọ.
Tuy nhiên các chất có họ này sẽ thay đổi cấu trúc, hoạt tích dưới tác động của nhiệt độ, môi trường. Điều này dẫn đến hiện tượng Oxi hóa trong trà nếu để lâu. Thường nếu trà để khoảng 2 tiếng sẽ chuyển màu dần và để lâu thì đỏ thẫm.
Không chỉ trà đã pha để lâu mới bị ô xi hóa: Điều này cũng xảy ra tương tự với sản phẩm trà để lâu (Trà cũ) hoặc không được bảo quản đúng cách. Ngoại trừ 1 số loại trà đặc thù thì hầu hết các loại trà để lâu sẽ suy giảm đáng kể chất lượng, độ ngon cũng giảm nhiều. Đó cũng là lý do vì sao trà mới mua về thì ngon, nhưng để lâu sẽ cảm thấy không ngon nữa.
1.2 Trà chuyển đỏ do yếu tố địa hình ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm
Địa hình và khí hậu Việt Nam phù hợp với cây trà (Cây chè) phát triển. Có thể kể đến các vùng lớn như: Lâm Đồng, Mộc Châu (Sơn La), các đặc sản trà cổ thụ Tây Bắc, vùng trà Thái Nguyên… Tuy nhiên các vùng trà đạt tỉ lệ phù hợp không giống nhau. Từ nguồn gốc sẽ sinh ra các sản phẩm có màu nước không giống nhau. Thường thì vùng trà Lâm Đồng sẽ đỏ nước hơn so với các vùng trà Tây Bắc. Các sản phẩm trà xanh Thái Nguyên thường màu nước sẽ tốt hơn cả
Không chăm bón hoặc lạm dụng thuốc hóa học: Có thể cùng địa hình tuy nhiên việc nuôi trồng và chăm bón khác nhau sẽ dẫn đến "hàm lượng dinh dưỡng" trong trà khác nhau. Đơn cử như cùng là sản phẩm trà xanh Thái Nguyên, nhưng những Hợp Tác Xã trà được chăm bón hữu cơ, sử dụng phân bón do nhà nước chỉ định, quy trình chăm sóc đạt quy chuẩn VietGap, OCOP… khi thành phẩm cũng sẽ có màu nước trà chênh lệch so với các hộ làm trà tự phát.
1.3 Do giống trà:
Việt Nam ta có nhiều giống trà nổi tiếng như Ô Long, Shan Tuyết, Trà Xanh Thái Nguyên… và trong đó cũng sẽ có sự lai tạo giống để cải thiện năng suất, chất lượng.
Trà Thái Nguyên từ khoảng năm 1920 tới nay nổi tiếng với trà Trung Du - giống trà được trồng bằng hạt, có sức sống và tuổi thọ khá tốt. Ưu điểm lớn nhất là vị trà đậm, "được nước", vị ngọt hậu sâu; nhưng nhược điểm cũng khá rõ ràng: Màu nước ong vàng tựa mật ong rừng (không đạt chất lượng sẽ thiên về màu đỏ), vị chát hơn và năng suất không tốt bằng các giống trà lai sau này như trà lai 777, trà Long Vân, trà lai F1…
Ngoài trà Trung du có màu nước ong vàng vị đậm ra thì 1 số giống trà như Bát Tiên, 1 số loại trà Tây Bắc cũng có đặc điểm khá tương đồng.
1.4 Dụng cụ pha trà (trà cụ) và nước trà:
Các cụ có câu: Nhất nước, nhì trà, tam bôi, tứ ấm, ngũ quần anh. Từ đó có thể thấy mức độ quan trọng của việc chọn nước trà, ấm trà để có một ấm trà ngon như thế nào
Về nước trà: Nước chúng ta sử dụng để pha trà thường có nhiễm tạp chất dẫn đến màu nước bị ảnh hưởng và trà uống không ngon.
Về ấm trà: Việc sử dụng ấm trà tràn lan trên thị trường hoặc kích thước không phù hợp cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng trà khi sử dụng
1.5 Pha trà chưa đúng phương pháp
Chúng ta đều nghĩ đơn giản khi pha trà là đun nước sôi, cho trà vào ấm, tráng nước đầu và rót ra chờ trà ngấm thì uống. Điều đó đúng nếu như chúng ta "uống trà"; nhưng muốn "thưởng trà" và để có 1 ấm trà ngon thì ít nhất cần nắm vững 5 bước pha trà mà thuantratancuong chia sẻ ở phần dưới.
1.6 Các nguyên nhân khác:
Bản thân 1 số loại trà có nước màu đỏ: Hồng trà, trà hoa quả hay một số sản phẩm trà ở trong và ngoài nước sẽ có màu nước trà hơi giống với màu đỏ. Điều đó không có gì đáng ngại
Do… thời tiết: Quả vậy, do ảnh hưởng bởi khí hậu, lượn nước mưa mà mùa xuân - hạ thường nước trà xanh hơn trà thu hái vào mùa thu - đông. Tuy hiện tại công nghệ tưới tiêu phát triển hơn nhưng vẫn có mức độ ảnh hưởng
Mua phải trà cũ: Như đã nói ở trên, trà để lâu sẽ suy giảm chất lượng và không còn ngon nữa. Quá trình oxi hóa sẽ khiến nước trà pha ra có màu đỏ
Kỹ thuật chế biến, sao sấy trà: Việc chế biến trà ảnh hưởng cực lớn đến độ ngon của trà. Việc điều chỉnh lửa to nhỏ, việc lựa chọn thời điểm thực hiện các bước trong quy trình hay tuân thủ đúng quy trình sao sấy, vò chè, lấy hương tự nhiên… Các công đoạn chỉ cần sơ sót sẽ không chỉ khiến cho màu nước không đúng chuẩn mà còn có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, độ ngon của trà
2. Trà pha nước chuyển màu đỏ có nên sử dụng không?
Như đã biết, nước trà màu đỏ là do nhiều yếu tố chủ quan, khách quan, tích cực, tiêu cực tạo thành. Với trường hợp trà đặc thù như hồng trà, trà hoa Atiso, trà hoa quả… sẽ không gặp vấn đề
Với các dòng trà xanh. Khi chúng ta mua phải trà cũ, trà không được chăm bón, trà làm dụng nhiều thuốc, phẩm màu… Quý vị không nên "tiếc của" mà sử dụng.
Nếu trà đỏ do để lâu, do nước hoặc ấm trà: Nếu có điều kiện, quý khách hàng nên lựa chọn đổi nước, ấm trà sử dụng
Với trà Trung Du - Thái Nguyên dễ bị nhầm là trà không ngon, trà ít được chăm sóc: Trà ngon sẽ có màu nước ong vàng, với trà Xuân (trà Trung Du được thu hái lần đầu sau khi "cúp") sẽ có ánh xanh nhưng không nhiều, không xanh ngắt. Về việc trà không ngon có nên sử dụng không thì tùy thuộc vào mức độ thưởng thức và mục đích sử dụng. VD chúng ta coi như "thay nước uống" hàng ngày thì bình thường.
3. Giải pháp
3.1 Các lưu ý về ấm trà và lựa chọn nước pha trà
Về ấm trà: Thường thì dân dã chúng ta hầu như không đặt nặng chuyện này lắm. Tuy nhiên việc lựa chọn ấm đủ chất lượng và phù hợp sẽ giúp cho bạn có ấm trà ngon hơn. Ấm Bát Tràng cũng là một lựa chọn không tồi. Ngoài ra việc độc ẩm (chọn ấm dưới 120ml), đối ẩm (chọn ấm từ 150 đến 220ml), quần ẩm thì nên dùng ấm có dung tích >250ml.
Thời ông tôi còn tại thế, ông hay "bắt" bố và chú tôi mỗi sáng ra hứng nước trên lá sen, có lẽ đó là nước tốt nhất để pha trà. Trong bút ký "chén trà trong sương sớm" của cụ Nguyễn Tuân cũng có phần nói về 1 số vùng có nước mà để pha trà thì rất ngon. Hiện tại chúng ta có thể dùng nước mưa, nước giếng có ít tạp chất, hoặc sử dụng nước tinh khiết đóng chai.
Ngoài ra việc lưu ý về nhiệt độ nước pha trà cũng cực kỳ quan trọng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng nước trà ở nhiệt độ sôi 100 độ là 1 phần nguyên nhân dẫn đến trà pha bị "nẫu", bị chín quá dẫn đến nước đỏ. Quý khách nên pha trà ở nhiệt độ 80 - 80 độ là phù hợp
3.2 Pha trà đúng cách: 5 bước pha trà đúng chuẩn
Quy trình pha trà 5 bước:
Bước 1: Vệ sinh, làm ấm dụng cụ - ấm trà
Bước 2: Đun nước sôi, để hạ nhiệt 80 độ, cho trà vào ấm (Tùy thuộc gu thưởng trà đậm hay thanh, độc ẩm hay đối ẩm mà cho 5g - 10g)
Bước 3: Đánh thức trà: Rót nước ra ấm
Bước 4: Rót nước pha trà: Rót nước ra ấm và để chừng 45s với trà nõn và có thể 1p45s với 1 số trà ngấm lâu (trà móng rồng). Nên rót thêm nước sôi lên sau khi đậy nắp ấm
Bước 5: Thưởng trà: Rót trà ra tống lọc hoặc rót ra chén và thưởng thức
Lưu ý khi pha trà xanh khô:
Lưu ý về thời gian và khối lượng trà: Để quá lâu mới rót sẽ khiến trà đặc quá và màu đậm gần với màu vàng đỏ
Không nên sử dụng nước sôi 100 độ: Trà bị chín quá sẽ bị nồng và đỏ trà
Bước đánh thức trà nên rót ra thật nhanh: Để lâu sẽ mất chất
Rót nước pha trà không nên để nước trà trong ấm quá lâu
Lưu ý về thời gian và khối lượng trà: Để quá lâu mới rót sẽ khiến trà đặc quá và màu đậm gần với màu vàng đỏ
Không nên sử dụng nước sôi 100 độ: Trà bị chín quá sẽ bị nồng và đỏ trà
Bước đánh thức trà nên rót ra thật nhanh: Để lâu sẽ mất chất
Rót nước pha trà không nên để nước trà trong ấm quá lâu
4. 7 bí quyết bảo quản trà ngon
Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng trong việc bảo quản trà bao gồm
4.1 Ánh sáng
4.1 Ánh sáng
Tránh nơi có ánh sáng cao: Đây là sai lầm nhiều người mắc phải. Ngay cả việc bảo quản trà trong túi nilon trắng hay đựng trong hộp thủy tinh đều không được khuyến khích dùng. Trà để qua thời gian tiếp xúc với ánh sáng sẽ có mùi hơi tanh (như mùi kim loại), vị trà và màu nước cũng giảm theo
4.2 Nhiệt độ
Nhiệt độ lý tưởng bảo quản trà vào khoảng 4 độ C. (Ở điều kiện nhiệt độ này có thể bảo quản được tới 24 tháng - để trong ngăn mát tủ lạnh). Theo 1 nghiên cứu tại Hàn Quốc, với nhiệt độ khoảng dưới 20 độ và trong môi trường chân không thì trà có thể giảm "độ ngon" sau 12 tháng.
4.3 Độ ẩm
Không để trực tiếp dưới đất, tránh để trà ở những khu vực dễ ẩm mốc. Nếu bảo quản trong tủ lạnh thì phải gói thật chặt; Nếu cẩn thận hơn chúng ta có thể dùng túi hút ẩm
4.4 Oxi hóa
Khi mở ra sử dụng không hết, chúng ta buộc chặt túi hoặc
4.5 Vật dụng bảo quản
Hiện nay hầu hết các sản phẩm trà đều được bảo quản trong môi trường chân không, tối màu. Vật dụng đựng trà theo kinh nghiệm của Thuận Trà nên là từ gỗ hoặc tre. Tuy nhiên vẫn nên được gói trong túi trà và tránh hộp gỗ có mùi hương đặc thù.
4.6 Ô nhiễm mùi
Đặc tính của trà khô có khả năng hút mùi cao. Nếu để trong tủ lạnh thì cần tránh nhiễm mùi với các thực phẩm khác. Ngoài ra việc sử dụng hộp đựng như nhựa, túi kém chất lượng dễ dẫn đến việc bị "ám mùi". Cần đặc biệt tránh những sản phẩm gây mùi khác như sầu riêng, mít.
4.7 Nên mua đủ dùng
Nghe thì không liên quan nhưng hầu hết các đơn vị sản xuất trà uy tín đều sử dụng các phương pháp hiện đại để bảo quản (như phòng lạnh), hoặc dây chuyền đóng gói theo từng ấm nhỏ. Bởi vậy nên quý khách chỉ nên mua trà sử dụng trong thời gian dưới 6 tháng. Hoặc giải pháp tối ưu là mua trà đóng hộp ấm (mỗi gói pha 1 ấm trà); sử dụng đến đâu chúng ta mở ra đến đó. Vừa đảm bảo hương, sắc, vị; vừa tránh được đáng kể các vấn đề ở trên
5. Mua trà Thái Nguyên ở đâu đảm bảo
Làm sao để biết trà đỏ là trà không ngon, trà không an toàn, trà kém chất lượng: Do tính đặc thù của sản phẩm trà từ xa xưa là chế biến thủ công, hộ gia đình… nên việc kiểm soát các vấn đề nói trên không thực sự dễ dàng với các cơ quan có thẩm quyền.
5.1 Những lưu ý khi chọn mua trà Thái Nguyên
Quý vị nên lựa chọn đơn vị cung cấp sản phẩm trà đảm bảo 1 số tiêu chuẩn sau:
Nguồn gốc xuất xứ rõ ràng: Các đơn vị kinh doanh chân chính sẽ luôn đảm bảo việc công khai, minh bạch. Nếu là đơn vị sản xuất thì cần có địa chỉ cụ thể. Nếu là đơn vị kinh doanh thì cần có GPKD, địa điểm bán hàng rõ ràng.
Giấy phép, chứng nhận sản phẩm: Các giấy phép ATTP, VietGap, OCOP, chứng nhận địa lý, bằng khen (nếu có)
Chính sách, dịch vụ tốt: Việc tư vấn tận tâm, quan tâm tới quyền lợi của khách hàng, có cam kết, chính sách bảo hành, đổi trả…
5.2 Giới thiệu về Thuận trà Tân Cương - HTX Tâm Trà Thái
HTX Tâm Trà Thái Sinh (gọi tắt là HTX Tâm Trà Thái) chúng tôi tiền thân là 1 trong những hộ gia đình đầu tiên "cắm rễ" và gây dựng cây trà tại Hồng Thái 2 - mà nay trở thành trung tâm của xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển đến nay, Chúng tôi không ngừng kế thừa những bí quyết làm trà của bậc ông cha, những nghệ nhân đi trước để lưu giữ bí quyết làm trà ngon; đồng thời cũng là 1 trong những HTX tiên phong ứng dụng công nghệ trong việc trồng, chế biến, bảo quản nhằm nâng cao độ an toàn, chất lượng của cây chè.
Tất cả các sản phẩm đều được gắn mã vùng trồng, đăng ký địa lý Tân Cương, chứng nhận ATTP, VietGap. Chúng tôi có nhiều sản phẩm đạt chất lượng OCOP 4* (và chờ xét duyệt lên 5*). Các sản phẩm bán ra thị trường đều công khai các thông tin ngày sản xuất và các chứng nhận kể trên.
Để đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Quý khách mua lẻ đều có thể nhận hàng, kiểm tra chất lượng rồi thanh toán. Đồng thời tránh trường hợp trà để lâu giảm chất lượng, quý khách được đổi trả ngang giá sản phẩm trà đã mua được 6 tháng (nếu trà chưa được bóc ra sử dụng)
Mọi thắc mắc hay cần tư vấn hỗ trợ. Quý khách vui lòng liên hệ điện thoại/ zalo 0855.318.678
Viết bình luận